تحلیل جامعه‌شناختی فرهنگ اعتماد در فضای مجازی

چکیده بررسیِ امکان شکل‌گیری فرهنگ اعتماد در فضای مجازی آن‌هم با توجه به ساختار و ویژگی‌های ساختاری‌ای فضا هدفِ اصلیِ پژوهشِ حاضر بوده است. در تناسب با موضوع تحقیق از نظریه اعتماد اجتماعی زتومپکا و نیز هندرسون به‌عنوان چارچوبِ تئوریک پژوهش حاضر استفاده‌شده و بر اساس ادبیات نظری و تجربی تحقیق، تعدادی فرضیات تدوین و دریک جامعه نمونه در آذرماه 1391 و در شهر اسلامشهر موردبررسی و سنجش قرار گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مراجعین به کافی‌نت‌های شهر اسلام‌شهر واقع در استان تهران بوده و از آن میان، نمونه‌ای با حجم 383 نفر و به کمک فرمول نمونه‌گیری کوکران محاسبه، و با شیوه نمونه‌گیری دو مرحله‌ای تصادفی و سهمیه‌ای متناسب انتخاب شدند. برخی از نتایج عمده تحقیق به شرح زیر است: نتایج این پژوهش نشان داد که فرهنگ اعتماد در فضای مجازی شکل‌گرفته و وجود دارد هرچند میزان فرهنگ اعتمادی که در فضای مجازی شکل‌گرفته است در حد " متوسط رو به پایین" قرار دارد. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که میان ساختار فضای مجازی و فرهنگ اعتماد یک رابطه مستقیم و در سطح متوسط وجود دارد. و در همین راستا، ساختار فضای مجازی رابطه قویی‌تری را با "بُعد ذهنیِ" فرهنگ اعتماد نشان می‌دهد تا "بُعدِ عینی" آن. همچنین مشخص گردید که در محیط‌های تعاملی اینترنتی میزان فرهنگ اعتماد تفاوت معناداری با یکدیگر نشان می‌دهد، به‌گونه‌ای که بالاترین میزان فرهنگ اعتماد به ترتیب در محیط تعاملی فیس‌بوک و سپس ایمیل و نهایتاً در محیط بازی و سرگرمی شکل گرفته است.